Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Evliya Çelebi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde;Kalp-damar hastalıklarında herhangi bir cerrahi girişim olmadan 10 saniye gibi kısa bir sürede görüntü alınarak tedavi planlamasında yol gösterici olarak kullanılan, halk arasında ‘’10 saniyelik Anjiyo‘’ veya ‘’ kansız anjiyo ‘’ olarak bilinen, Girişimsel Radyoloji Hizmeti Koroner BT Anjiyografi işlemi yeni nesil yüksek teknoloji tomografi cihazı kullanılarak uygulanmaya başlanmıştır.
Girişimsel Radyoloji Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Korkmaz ve Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Ali Astarcıoğlu hastanede bulunan BT Anjiyografi hakkında önemli bilgiler verdiler.
Kalp tomografisi/Koroner BT anjiyografi nedir?
Kalp tomografisi/Koroner BT anjiyografi, özellikle koroner arterler ile ilgili olmak üzere kalbin anatomik bozukluklarının değerlendirilmesinde ve pek çok kalp hastalığının tedavi planlamasında yol gösterici olarak uygulanan, iyotlu kontrast madde kullanılarak özel bilgisayar programları ile üç boyutlu görüntü elde edilen, tomografik bir görüntüleme metodudur.
Kalp tomografisi/Koroner BT anjiyografi uygulama alanları nelerdir? Hangi hastalıklarda kullanılır?
Kalp tomografisi/Koroner BT anjiyografi, koroner arter hastalığı, kalp zarı hastalıkları, doğumsal (konjenital) kalp hastalıkları, kalp kitleleri, kapak ve protez kapak hastalıkları gibi birçok kalp hastalığının tedavi şeklinin ve ameliyat öncesinde planlama yapılmasında için yol gösterici olmaktadır.
Sanal anjiyo, kalp krizinin önlenmesinde önemli bir paya sahiptir. Farklı bir deyişle BT Anjiyografi sayesinde tanı, erken dönemde hızlı bir şekilde koyulabilir. Ayrıca sessiz seyreden koroner arter hastalıklarının erken dönemde tanı almasına ve tedavi edilmesine imkân sağlar.
Kalp tomografisi/Koroner BT anjiyografi fark yaratan özellikleri/avantajları nelerdir?
Koroner BT Anjiyografi; yüksek görüntü kalitesi, çekim süresinin hızlı olması, herhangi bir cerrahi girişime gerek duyulmaması, işlem sırasında ve sonrasında ağrı olmaması, koroner damarların anatomisi ve darlık seviyesi hakkında detaylı bilgi sunması ile avantajlı bir yöntem olarak büyük bir öneme sahiptir.
Koroner BT anjiyografi ile başarılı bir çekim gerçekleştirildiğinde neredeyse anjiyodaki gibi üst düzeyde bilgi veren bir görüntü elde edilebilir. Hatta anjiyoda hastanın sadece damarlarının içi görülürken, Koroner BT anjiyografide hastanın damar duvarı da görülebilmektedir. Böylece damarlardaki plakların yapısı analiz edilebilir. Plak içeriği analizi önemlidir, çünkü plak yaygınlığı ve karakteri hastanın yüksek riskli gruba girip girmediği konusunda da bilgi verir. Tüm bu değerlendirmelere göre hastanın tedavisi planlanır. Hastalar bazen yüksek riskli olduğu halde efor testi normal çıkabilir. Bu nedenle eğer hasta hekimi tarafından riskli grupta görülüyorsa Koroner BT anjiyo önerilir ve bazen kritik darlıklar bu tetkikte ortaya çıkabilir. Damarda darlıkların kritik bir duruma işaret etmediği, orta ya da hafif düzeyde plakların görüldüğü hastalara da ilaç tedavisi başlanır ya da mevcut ilaç tedavisi düzenlenir. Bunlara ek olarak mevcut bir kalp hastalığı olan hastalarda da rahatsızlığın seyrini ve ek problemler olup olmadığını görmek için de Koroner BT anjiyo yapılmaktadır. Çok küçük çaplı stentleri olan hastalarda Koroner BT anjiyo önerilmez. Stent boyutları uygunsa stent içi daralma olup olmadığı da Koroner BT anjiyo ile kontrol edilebilir.
Koroner BT anjiyografi, bazen tam tıkalı olan damarlarda kalsiyum miktarını ölçmek, işlem sırasında kullanılacak tellerin geçişlerini planlamak ve tedavi stratejisini belirlemek için de kullanılmaktadır. Koroner BT anjiyo zor işlemler sırasında kılavuzluk etmesi açısından da önem taşımaktadır. Ayrıca yalnızca 5-6 dakika sürmekle beraber hastanın bilgilendirilmesi, damar yolunun açılması, gerekli ilaçların verilmesi ve işlemin yapılması gibi aşamalarla birlikte toplam 40 dakika kadar kısa bir süre almaktadır.
İşlemin ardından kişi ayağa kalkmadan önce rutin olarak tansiyon ölçülür ve nabız kontrolü yapılır. Bilgisayar ortamına aktarılan veriler, kardiyak görüntülemede deneyimli radyoloji bölümü hekimi tarafından değerlendirilir.
Vücuda verilen kontrast maddenin atılımı için kişiye fazladan 1 litre su içmesi önerilir. İşlem sonrasında kişi günlük hayatına geri dönebilir.
Koroner BT anjiyonun avantajları şöyle sıralanmaktadır:
- Görüntü kalitesi çok yüksektir.
- Koroner arter hastalığında yüksek çözünürlüklü görüntü verdiği için çok sık tercih edilmektedir. Komplike ve basit doğumsal kalp hastalıklarında, anatomi ve damarsal bağlantılar konusunda da ileri düzeyde bilgi vermektedir
- Çekim için 5-7 dakika gibi kısa bir süre yeterli olduğu ve MR’daki gibi gürültü sorunu söz konusu olmadığı için hastalara rahatsızlık vermemektedir.
- İşlem sırasında ve sonrasında ağrı olmaz.
- Stent işlemi ya da bypass ameliyatı geçirmiş kişilerde veya daha önce koroner arter hastalığı olduğu bilinmeyen hasta grubunda güvenle uygulanabilir. Koroner anatomi ve darlık düzeyleri ile ilgili detaylı bilgi alınabilmektedir.
Kalp tomografisi/Koroner BT anjiyografi hangi hastalara uygulanmamalıdır?
İşlemde kontrast madde kullanıldığından kronik böbrek yetersizliği olan hastalarda mutlaka hastanın hekimi ve Nefroloji tarafından ön değerlendirme yapılarak işleme karar verilmelidir. Küçük çaplı stentleri olan hastalarda da koroner BT anjiyo optimal sonuç vermeyecektir. Radyasyon almaması tercih edilen kanser hastaları için eğer tomografi gerekiyorsa minimum radyasyon dozunu alması konusunda temkinli davranılarak çekim gerçekleştirilir. Bunun dışında işlem tüm hastalara uygulanabilir.