ÖZGÜL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ
(DİSLEKSİ)
Özgül öğrenme güçlüğü bir çocuğun zekası normal ve normalin üzerinde ve iyi eğitim alıyor olmasına rağmen okuma-yazma veya matematik becerilerinde yaşıtlarına ve zekasına oranla düşük başarı göstermesidir. Özgül Öğrenme Güçlüğü olan çocukların zekaları normal ya da normalin üzerindedir.
Özgül Öğrenme Güçlüğü Nasıl Fark Edilir?
Özgül öğrenme güçlüğü yaşayan öğrenciler; düşük okul başarısı ile akranlarından anlamlı derecede geri olmalarıyla fark edilebilirler. Konuşma, dinleme, okuma, yazma, matematik, akıl yürütmede önemli derecede güçlük yaşanması söz konusudur. Bu nedenle çocuklarda ÖÖG’nin fark edilmesi ve tanılanması genellikle okuma, yazma ve aritmetik ile ilgili temel becerilerin edinildiği ilkokul çağına denk gelmektedir. Bu nedenle tanı genellikle ilköğretim çağında konmaktadır.
ÖÖG tanılı bireyler, Standart eğitime rağmen yaşına ve zekâsına uygun başarı gösterememektedirler. İkincil olarak, bu bireyler, kendi başına idare etmede, sosyal kuralları algılamada ve kişilerarası etkileşim alanlarında sorunlar yaşayabilir.
Özgül Öğrenme Güçlüğü Neden Gelişir?
Genetik ve Çevresel faktörler, ÖÖG gelişimine sebep olur. Beyin hasarı geçirme, gebelik enfeksiyonları, doğumda ve doğum sonrasında yaşanan sorunlar, psikiyatrik sorunlar ve sosyoekonomik güçlükler gibi durumlar özgül öğrenme güçlüğünün ortaya çıkmasında etkili olabilmektedir.
Sebepler arasında nörolojik fonksiyonlardaki bozukluk, bilgi işleme modeli, algısal bozukluklar, yakın akraba evlilikleri, genetik, metabolik hastalıklar, gebelik sırasında bakımın yetersizliği, ilaç, alkol, sigara ve madde kullanımı, doğumda ve sonrasında yaşanan hastalıklar, enfeksiyonlar, kurşun zehirlenmesi, erken çocukluk döneminde uzun süreli beslenme yetersizlikleri vb. etmenler de yer almaktadır.
Özgül Öğrenme Güçlüğü Belirtileri
OKUMA YAZMA ALANINDA:
- Okurken ya da yazarken harflerin ya da sayıların yönünü ters yazma, kelimeleri sondan başa doğru sanki aynadan görüyor gibi yazma
- Kelimeleri tersten okuyup yazma; ( ev yerine ve gibi )
- Harf atlayarak, kelimeleri eksik yazma, noktalı ve noktasız harfleri yanlış yazma
- Okurken ya da yazarken harf karıştırma (b yerine d gibi)
- Okurken sıklıkla bulunduğu yeri kaybetme ya da satır atlama
- Yazı yazarken çok çabuk yorulma
- Büyük küçük harflerle karışık yazma
- Sınıf düzeyine göre imla ve noktalama hataları yapma
MATEMATİK ALANINDA:
- Sayıları ve matematik sembollerini öğrenememe
- Basit işlemleri öğrenememe
- Problemleri anlayıp, işleme geçirmede güçlük
- Çarpım tablosunu ezberleyememe
- Ardıl olarak saymada zorluk yaşamazken eşleme yaparak ya da kategorileme yaparak sayı saymada zorlanma
DİĞER ALANLARDA:
- Dün/Bugün/Yarın kavramlarını zor öğrenme, doğru kullanamama
- Saati zor öğrenme
- Sağını solunu öğrenememe
- Ayları, günleri, alfabenin harflerini doğru sıra ile öğrenememe
- Yaşadığı bir olayı, izlediği bir filmi sırası ile aktaramama
- Çevreyi çok iyi tanıdığı halde yön bulmakta güçlük çekme
- Masanın üzerinde ya da çekmecede duran gözünün önünde duran eşyayı bulamama
- ·okul öncesi dönemde çatal kaşık kullanma, düğme açma, ilikleme, makas kullanma, resim yapma gibi işlevlerde zorlanma
- Yüzme, bisiklete binme, ip atlama, topa vurma ve tırmanma gibi etkinliklerde yaşıtlarına oranla daha az yetenekli olma
- Kendiliğinden (spontan) konuşma ve koşula uygun konuşmada sorun yaşanmazken soru sorulduğunda ya da belirli bir konuda konuşması istendiğinde düşüncelerini toparlayıp ifade etmekte zorlanma
- Sakarlık
Ne yapılmalı?
ÖÖG tanısından şüphelenilen her çocuk, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanına (Çocuk Psikiyatristine) yönlendirilmelidir. Doktoru, öğretmenle iletişime geçebilir ya da gerekli formları doldurmasını isteyebilir. ÖÖG tanısının çocuk psikiyatri doktoru tarafından konulmasının ardından tedavi süreci başlar. Tedavi sürecinde öğretmenlerle işbirliği yapılmalıdır. Çocuğun eğitim düzeyini en iyi bilen kişi, çocuğun öğretmenidir. ÖÖG heterojen bir bozukluktur ve nedeni tam olarak aydınlatılamamıştır. Dolayısıyla da tedavisinde en etkili yöntemin ne olduğu konusunda uzlaşıya varılamamıştır. Tedavisinde özgün ve etkili bir ilaç tedavisi bulunmamaktadır. Tedavide esas olan eğitimdir. Ancak eğitimden kast edilen müfredat programları ya da destekleyici özel dersler değildir. Tanı ve değerlendirmeler ışığında çocuğun sorun alanlarına ve öğrenme biçimlerine göre oluşturulmuş özel eğitim programları ve psikopedagojik tedavi önerilmektedir. Uygun eğitim programlarına katılmayan çocukların öğrenme alanında yaşadıkları zorlukların kendiliğinden düzelemeyeceği bilimsel olarak gösterilmiştir. Bu sebeple tedavide özel eğitim çok önemlidir. Öğretmenler ve veliler akranlarına göre anlamlı derecede akademik başarısızlık çekmekte olan çocuğu gözlemlemelidir.
ÖZGÜL ÖĞRENME BOZUKLUĞU ZEKA GERİLİĞİ DEĞİLDİR!
PSİKOSOSYAL EĞİTSEL BİR YAKLAŞIMLA ELE ALINMAZSA DÜZELMEZ.
ÇOCUĞUNUZDA ÖZGÜL ÖĞRENME BOZUKLUĞU OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORSANIZ LÜTFEN ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI UZMANINA BAŞVURUNUZ.
ERKEN TANI ERKEN MÜDAHALE İÇİN ÖNEMLİDİR.